1. nguyên cớ
Bệnh gây ra bởi vi khuẩn Gram âm Haemophilus gallinarum. Vi khuẩn này không bền vững ở môi trường bên ngoài cơ thể động vật.
2. Động vật nhạy cảm
Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi mà đặc thù thường thấy nhất ở gà chọi con trong khoảng 4 tuần tuổi trở lên.
3. Phương thức truyền lây
Bệnh mang thể lây lan rất nhanh qua đường không khí hay trực tiếp qua tiếp xúc hoặc gián tiếp qua các chất thải của chiến kê bệnh hay gà chọi bài trùng; hoặc qua xúc tiếp với các dụng cụ cơ giới và thiết bị chăn nuôi.
- truyền nhiễm từ các bọn gà chọi bệnh sang bầy gà chọi khỏe (do nhập bọn thế hệ về hoặc đi lại đàn tới nơi khác đã có mầm bệnh từ trước).
- truyền nhiễm qua môi trường chuồng trại, phân đã nhiễm mầm bệnh và con vật hít phải mầm bệnh.
- Lây qua thức ăn nước uống. vì các chiến kê bệnh chảy dịch viêm trong khoảng mũi vào thức ăn, nước uống. Nguồn bệnh sẽ lây sang các con khác.
4. Triệu chứng
Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng đặc trưng thường thấy nhất ở gà chọi con từ 4 tuần tuổi trở lên với những triệu chứng đặc biệt như: chảy nước mũi, hen khò khè, mặt phù thũng, sưng đầu và hốc mắt, viêm kết mạc. Bệnh thường kéo dài 1- 2 tuần.
Sau thời gian ủ bệnh khoảng 2-10 ngày, gà mở màn biểu thị những triệu chứng như:
- Sưng đầu và sưng mặt (phù đầu hay mặt)
- Dịch viêm chảy ra trong khoảng mũi, ban sơ trong sau đặc và đóng cục như mủ trắng, ấn tay vào thấy cứng, nhìn hai bên mũi thấy phình to. Vậy nên gà bận rộn bệnh thường khó thở, hen khò khè và khi thở phải mở miệng. khi này, chúng ta nhận thấy đầu chiến kê bận bịu bệnh rất giống “đầu cú”. Đây là dấu hiệu đặc biệt điển hình của bệnh phù đầu gà chọi.
- Mắt bị viêm kết mạc dính hai mí mắt lại không mở ra được hoặc chỉ mở được một phần. cho nên gà ko ăn uống được và chết.
- Tỉ lệ chiến kê bận bịu bệnh cao khoảng từ 40-70%, nhưng mà tỉ lệ chết tốt chỉ từ 5-10%. bên cạnh đó, lúc với sự phối hợp những tác nhân gây bệnh khác như Mycoplasma gallisepticum, đậu gà chọi, tụ huyết trùng bệnh sẽ trở thành trầm trọng hơn và tỉ lệ chết sở hữu thể lên đến 35-40%.
- Triệu chứng bệnh sở hữu thể kéo dài hai tuần, khi chọi gà khỏi bệnh sẽ tạo miễn nhiễm từ 2-3 tháng. các chọi gà khỏi bệnh tuy mang miễn dịch nhưng mà lại có trùng khiến lây sang các đàn mới.
- chiến kê đẻ trứng với tỷ trọng đẻ giảm, xuất xứ chính là vì chiến kê giảm ăn. Tỉ lệ đẻ trứng giảm trong khoảng 10-40%.
Chảy mũi, sưng đầu và hốc mắt là những triệu chứng đặc trưng của bệnh phù đầu chiến kê
5. Bệnh tích
chiến kê chết nghi bận bịu bệnh phù đầu, mổ khám thường chạm mặt những bệnh tích sau:
- Ổ viêm xoang mũi nhiều lúc mang cục viêm bã đậu
- các doanh nghiệp dưới da, đặc trưng vùng đầu và tích bị phù thũng
- Viêm kết mạc mắt
- Viêm thanh quản, khí quản và nhiều khi viêm phổi
Bệnh phù đầu ở chọi gà cần được phân biệt sở hữu các bệnh sau: bệnh tụ huyết trùng kinh niên, đậu gà (có các hạt đậu dưới da ở vùng mặt), thiếu vitamin A (niêm mạc mắt, ruột, da và lông khô, sần sùi), viêm thanh khí quản truyền nhiễm, C.R.D - viêm hô hấp kinh niên (viêm phổi và viêm túi khí).
6. Chẩn đoán
- Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích trên đầu chiến kê để xác định bệnh.
- Lấy bệnh phẩm dịch viêm để xét nghiệm và phân lập vi khuẩn.
- Cần phân biệt có bệnh sưng phù đầu ở gà hậu bị (Swollen head Syndrome) bởi vì virus gây ra (dùng kháng sinh không điều trị được bệnh do virus)
7. Phòng bệnh
Phòng bệnh bằng giải pháp quản lý và dinh dưỡng:
+ vận dụng bí quyết điều hành cộng vào cộng ra
+ giảm thiểu cho gà bệnh tiếp xúc có gà khỏe
+ Vệ sinh chuồng trại, máng ăn, máng uống định kỳ hàng tuần để giảm sự lây lan bệnh
+ dùng kháng sinh mang phổ khuẩn rộng trộn thức ăn, kết hợp sở hữu vitamin và khoáng chất hòa vào nước uống định kỳ, nhất là trong các quá trình gà bị stress hay thời tiết thay đổi để chặn lại hoặc xoá sổ mầm bệnh.
Trong công tác phòng bệnh, cần đặc thù để ý rằng lúc khỏi bệnh tuy cơ thể con vật sở hữu tạo được miễn nhiễm mà chúng lại có trùng, nên dễ gây bệnh cho những bầy nuôi sau. bởi vậy ví như không vận dụng trật tự cùng vào cùng ra thì ít ra lúc nhập đàn gà thế hệ về cần xem xét không nuôi chung mang đàn cũ.
* Phòng bệnh bằng vacxin chết vô hoạt:
bây chừ, thị trường cung ứng phổ quát tuyển lựa cho người chăn nuôi. Người chăn nuôi mang thể chọn vacxin đơn giá phòng ngừa bệnh Coryza riêng hoặc mẫu vacxin đa giá dự phòng 4 bệnh viêm truất phế quản lây truyền, thổ tả, hội chứng giảm đẻ và hội chứng sưng phù đầu Coryza.
8. Trị bệnh
Vi khuẩn Haemophilus gallinarum mẫn cảm có rộng rãi loại kháng sinh, tỉ dụ như Ampicillin, Stretomycin, kanamycin, Neomycin, Spiramycin, Tylosin... Người chăn nuôi sở hữu thể chọn cống phẩm pha thức ăn hoặc hòa nước uống theo chỉ dẫn của dịch vụ. thời kì điều trị phải chăng nhất nên kéo dài ít ra 5-7 ngày.
Sau khi ngừng tiêu dùng kháng sinh, cần sử dụng men probiotic thêm 7 ngày để đàn chiến kê nhanh chóng bình phục hệ vi sinh các con phố ruột và sức khoẻ khái quát.
